Belastingtarieven en de inkomstenbelasting schijven of -schalen

De belastingtarieven in 2023 over je inkomen uit arbeid liggen lager. Het tarief inkomstenbelasting is namelijk gedaald ten opzichte van het tarief inkomstenbelasting dat voor de belastingschalen 2021 en 2022 gold. Dit is goed nieuws, want het betekent dat je in 2023 netto meer overhoudt.

Spreken we over belastingschalen, dan worden daar eigenlijk de inkomstenbelasting schijven mee bedoeld. Aangezien veel mensen de woorden door elkaar gebruiken, doen we dat in deze tekst over belastingtarieven ook.

De belastingschalen in 2021 en 2022 waren voor werkenden minder voordelig. Het tarief in de eerste schijf lag hoger en de lengte van die belastingschijf was korter. Misschien klinkt dit ingewikkeld. Maar lees gerust verder, want hierna leggen we de werking van de belastingtarieven aan je uit.

Boxen in de inkomstenbelasting

Je weet waarschijnlijk wel dat ons belastingstelsel in boxen is ingedeeld. Die methode bestaat sinds 2001. Toen werd in de Wet Inkomstenbelasting een nieuw stelsel van belastingtarieven ingevoerd. Maar wat wordt er nou eigenlijk bedoeld met die boxen?

Box 1

Mensen kunnen verschillende soorten inkomsten hebben. Voor elk van die inkomsten is er een eigen box met eigen belastingtarieven. Ben je in loondienst, dan valt het inkomen dat je daarmee verdient in box 1. Ook als je ondernemer bent, valt de winst die je uit je onderneming haalt in box 1.

Ben je de blije bezitter van een koopwoning, dan moet je daarvoor in box 1 een vastgesteld bedrag bij je inkomen optellen. Dit zogenaamde eigenwoningforfait wordt dus bij je arbeidsinkomen opgeteld en ook belast volgens de belastingschalen van box 1.

Veel bezitters van een koopwoning betalen rente over hun hypotheeklening. Zij mogen daarom in box 1 vanwege hun eigen woning een flink bedrag aftrekken. Dit is het bedrag aan hypotheekrente dat ze gedurende het belastingjaar hebben betaald.

Laat je jouw aangifte controleren met onze Aangifte Check, dan kijken we of je die aftrek op de meest gunstige manier hebt toegepast.

Box 2

Eigen belastingtarieven zie je ook in box 2. Die zijn heel anders dan in box 1. Het gaat ook niet om meerdere belastingschalen, want er geldt maar één tarief inkomstenbelasting in box 2.

Maar weinig mensen krijgen bij de belastingheffing te maken met box 2. Alleen degenen die (rechtstreeks of via anderen) minstens 5% van de aandelen in een vennootschap (NV of BV) bezitten of minstens 5% van het stemrecht in een coöperatie. In vaktermen wordt zo’n bezit een ‘aanmerkelijk belang’ genoemd. De opbrengsten hieruit worden jaarlijks belast tegen de belastingtarieven die in box 2 gelden.

Box 3

Zo komen we in box 3 terecht. Dit is een box waarin meerdere belastingtarieven gelden. Maar hier werken de belastingschalen heel anders dan in box 1. De belastingtarieven en daarmee de belastingheffing wordt namelijk helemaal gebaseerd op forfaits.

Als forfait geldt een vastgesteld percentage van het geld dat je hebt gespaard of hebt belegd. Over dat vastgestelde percentage wordt een tarief inkomstenbelasting geheven. De Belastingdienst gaat er vanuit dat gespaard geld en belegd geld elk jaar voor een bepaalde opbrengst zorgen. Daarbij ligt volgens de Belastingdienst de opbrengst van spaargeld veel lager dan de opbrengst van belegd vermogen.

Eerst werd die geschatte opbrengst vrij grof vastgesteld en belast. Na een belangrijke uitspraak door de rechter, heeft de Belastingdienst besloten om de belastingheffing preciezer te laten aansluiten bij de jaaropbrengst van je vermogen.

Belastingschalen, ofwel: de inkomstenbelasting schijven

We gaven het zojuist al even aan: alleen in box 1 hebben we te maken met belastingtarieven die over belastingschalen verdeeld zijn. Die schalen noemen we de inkomstenbelasting schijven.

De belastingtarieven in box 1 zijn daarbij in 2023 een stuk gunstiger geworden. In de eerste plaats omdat de eerste belastingschijf in 2023 is verlengd. Dat werkt zo:

In 2022 betaalde je het belastingtarief van de eerste schijf over een belastbaar inkomen tot 68.507 euro. In 2023 geldt het belastingtarief van de eerste schijf tot een belastbaar inkomen van 73.031 euro. Dit betekent dat je over het verschil (73.031 – 68.507 =) 4.524 euro in 2023 niet meer het tarief dat bij de tweede belastingschijf hoort hoeft te betalen. 

Het verlengen van de eerste schijf is bedoeld om werken meer lonend te maken. Na toepassing van de nieuwe belastingschalen in 2023 houd je meer geld over.

Box 1 met belastingtarieven verdeeld over twee belastingschalen, geldt voor iedereen die nog niet de AOW-leeftijd heeft bereikt. Ben je die eenmaal gepasseerd, dan komt er nog een derde belastingschijf bij.

De belastingtarieven in de verschillende boxen

Niet alleen werd de eerste van de twee inkomstenbelasting schijven verlengd, ook het tarief inkomstenbelasting in die eerste schijf ging omlaag. Golden er in 2022 nog belastingtarieven van 37,07% en 49,50%, in 2023 gelden in de twee belastingschalen de tarieven 36,93% en 49,50%.

Zit je in 2023 precies op een inkomen van 73.031 euro (de grens tussen de belastingschalen één en twee), dan betaal je hierdoor in 2023 zo’n 568 euro minder aan inkomstenbelasting.

Niet alleen het tarief inkomstenbelasting ging over 2023 omlaag, ook de bezitters van een koopwoning werden enigszins ontzien. Dat bleek nodig omdat de huizenprijzen sterk gestegen zijn. Het vastgestelde bedrag dat je voor het bezit van een koopwoning bij je arbeidsinkomen moet optellen, bestaat uit een percentage van de WOZ-waarde. Die WOZ-waarde wordt ieder jaar door de gemeente vastgesteld en is meegestegen met de flink gestegen huizenprijzen. Voor het eigenwoningforfait wordt in 2023 een bedrag ter grootte van 0,35% over de WOZ-waarde genomen. In 2022 gold nog een percentage van 0,45%.

Dit gaat er trouwens van uit dat de WOZ-waarde van je woning niet hoger ligt dan 1.200.000 euro. Is dit wel het geval, dan stijgt het forfait fors. Het bedraagt dan namelijk 2,35%.

Kortom, de combinatie van belastingtarieven en belastingschalen in box 1 zorgt voor het tarief inkomstenbelasting dat je uiteindelijk moet betalen. De verlengde eerste belastingschijf gecombineerd met een lager belastingtarief leveren jou over het jaar 2023 dus een belastingvoordeel op.

Ben je de bezitter van een koopwoning, dan zijn voor 2023 de belastingtarieven gebaseerd op een lagere bijtelling over de WOZ-waarde. Het effect hiervan wordt beperkt als de waarde van je koophuis flink gestegen is. Maar goed, de gestegen waarde van je woning vormt dan een leuke spaarpot.

Het tarief inkomstenbelasting in box 2 is een stuk eenvoudiger. Sinds 2021 geldt er één tarief inkomstenbelasting met een hoogte van 26,90%.

De belastingtarieven in box 3 bestaan eigenlijk uit vastgestelde percentages van je gespaarde of belegde geld. Over die vastgestelde percentages wordt één vast tarief inkomstenbelasting geheven. Naast het verfijnder toepassen van de forfaitaire percentages, heeft de Belastingdienst in 2023 helaas wat aan de belastingtarieven van box 3 gesleuteld. Het vaste percentage waarmee geheven wordt steeg namelijk van 31% in 2022 naar 32% in 2023.